អូប៊ី ឡាយស្តុក

ផ្នែកសុខភាពសត្វ

ជំងឺញ៉ូវកាសបក្សី៖ រោគសញ្ញា និងវិធានការការពារ

ជំងឺញ៉ូវកាសបក្សី ឬដង្កោកាច់បង្កដោយវីរុស avain paramyxovirus serotype 1 (APMV-1) ដែលមានលក្ខណៈឆ្លងរីករាលដាលលឿន, មានអត្រាស្លាប់ខ្ពស់, និងមិនមានថ្នាំព្យាបាលឡើយ។ ជំងឺនេះអាចកើតលើបក្សីច្រើនប្រភេទ ពិសេសសត្វមាន់ដែលធ្វើឱ្យហ្វូងសត្វឈឺស្លាប់បានយ៉ាងឆាប់រហ័សពី 60-100% និងស្លាប់ក្នុងចំនួនសត្វច្រើន។ ការចម្លង រោគសញ្ញា ការគ្រប់គ្រង និងការការពារជំងឺ ជំងឺនេះបង្កដោយវីរុស មិនអាចព្យាបាលឱ្យជាដោយថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកឡើយ។ ដូច្នេះ វិធានការជីវសុវត្ថិភាព ដោយការធ្វើអនាម័យជាប្រចាំ និងការធ្វើវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺគឺជាមធ្យោបាយល្អប្រសើរបំផុតដើម្បីគ្រប់គ្រង និងការពារបក្សីពីជំងឺញ៉ូវកាស។ រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

ជំងឺញ៉ូវកាសបក្សី៖ រោគសញ្ញា និងវិធានការការពារ Read More »

ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក៖ រោគសញ្ញា និងវិធានការការពារ

ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក (African Swine Fever) គឺជាជំងឺឆ្លងលើសត្វជ្រូកកាចសាហាវមួយ បង្កដោយប្រភេទវីរុសគ្រួសារ Asfarviridae ដែលមានភាពធន់ទៅនឹងបរិស្ថានខាងក្រៅ និងអាចរស់នៅក្នុងសាច់ឆៅបានច្រើនឆ្នាំ។ ជំងឺនេះឆ្លងតែពីជ្រូកទៅជ្រូកប៉ុណ្ណោះ និងមិនមែនជាជំងឺឆ្លងមកមនុស្សឡើយ។ ជាទូទៅ ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកធ្វើឱ្យអត្រាសត្វឈឺដល់ 100% និងអត្រាស្លាប់ 30-100% ចំណែកកូនជ្រូកមានអត្រាស្លាប់ខ្ពស់ 80-100% ក្នុងរយៈពេល 14 ថ្ងៃ។ ជំងឺនេះមិនមានថ្នាំព្យាបាលឡើយ និងមិនទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺនៅឡើយទេ។ ១. ការចម្លងមេរោគ ២. រោគសញ្ញា ក. ទម្រង់ស្រួចស្រាវខ្លាំង ខ. ទម្រង់ស្រួចស្រាវ គ. ទម្រង់មិនស្រួចស្រាវ ឃ. ទម្រង់រាំរ៉ៃ ៣. វិធានការការពារ និងការគ្រប់គ្រងជំងឺ ជំងឺនេះគ្មានវ៉ាក់សាំង និងគ្មានថ្នាំព្យាបាលឡើយ ដូចនេះវិធីល្អបំផុតតែមួយគឺការអនុវត្តវិធានការជីវសុវត្ថិភាព (Biosecurity) ដែលជាវិធានការអនាម័យ និងការធ្វើរនាំងការពារការនាំចូលមេរោគពីខាងក្រៅចូលកន្លែងចិញ្ចឹម។ គេអាចអនុវត្តវិធានការជីវសុវត្ថភាពបានដូចខាងក្រោម៖ រក្សាសិទ្ធិ © ដោយ អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក៖ រោគសញ្ញា និងវិធានការការពារ Read More »

រោគសញ្ញា និងការព្យាបាលគោស៊ីថង់ប្លាស្ទិក ឬវត្ថុរឹងផ្សេងៗ

សត្វគោស៊ីថង់ប្លាស្ទិក ខ្សែរ ឬវត្ថុរឹងផ្សេងៗគឺជាបញ្ហាមួយតែងឃើញកើតមាន ពិសេសនៅតំបន់ទីប្រជុំជន។ មូលហេតុ ភាគច្រើនអាចបណ្តាលមកពីសត្វខ្វះចំណី និងសារធាតុរ៉ែ។ ការស៊ីចូលប្លាស្ទិកមិនបានធ្វើឱ្យសត្វស្លាប់ភ្លាមៗនោះទេ ប៉ុន្តែវាបានប៉ះពាល់ដល់គុណភាពរស់នៅរបស់សត្វបន្តិចម្តងៗ ដោយធ្វើឱ្យសត្វនោះស្គមរីងរៃ និងអាចស្លាប់យឺតៗប្រសិនស៊ីចូលក្នុងបរិមាណច្រើន។ គោជាសត្វពាហនៈទំពាអៀងមានក្រពះបួន។ ដូចនេះហើយ នៅពេលស៊ីចូល ប្លាស្ទិកទាំងនោះមិនអាចរំលាយបាត់ ឬឆ្លងកាត់ក្រពះចេញមកក្រៅតាមលាមកបានឡើយ គឺត្រូវនៅក្នុងក្រពះមួយជីវិត។ ប្លាស្ទិកនិងវត្ថុប្លែកទាំងឡាយផ្សេងៗចាប់ផ្តើមពូនផ្តុំជាដុំមូលរឹងដូចស៊ីម៉ងត៍ធ្វើឱ្យស្ទះផ្លូវរំលាយអាហារ។ បញ្ហានេះធ្វើឱ្យសត្វបង្ហាញរោគសញ្ញាដូចជា៖ ការព្យាបាល៖ ចំណាំ៖ មិនមានវ៉ាក់សាំងចាក់ការពារមិនឱ្យសត្វស៊ីប្លាស្ទិកឡើយ។ វិធីល្អបំផុតគឺផ្តល់ចំណី និងរ៉ែឱ្យសត្វបានគ្រប់គ្រាន់ និងត្រូវលុបបំបាត់ប្លាស្ទិកកន្លែងចិញ្ចឹម និងប្រុងប្រយ័ត្នការពារសត្វអ្នកឱ្យឆ្ងាយពីថង់ប្លាស្ទិក។ រក្សាសិទ្ធិដោយ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

រោគសញ្ញា និងការព្យាបាលគោស៊ីថង់ប្លាស្ទិក ឬវត្ថុរឹងផ្សេងៗ Read More »

កម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺវិញ្ញត្តិសំខាន់ៗលើគោ ក្របី ពពែ ចៀម នៅកម្ពុជា

I. កម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺគោ ក្របី II. កម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺពពែ ចៀម សម្គាល់៖ កម្មវិធីចាក់អាចប្រែប្រួលទៅតាមស្ថានភាពសមស្របរបស់កសិដ្ឋាននីមួយៗ, ប្រភេទផលិតផលវ៉ាក់សាំង និងការណែនាំរបស់បសុពេទ្យ។ រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

កម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺវិញ្ញត្តិសំខាន់ៗលើគោ ក្របី ពពែ ចៀម នៅកម្ពុជា Read More »

មូលហេតុ និងវិធីព្យាបាលបញ្ហាគោធ្លាក់ស្បូន

បញ្ហាគោធ្លាក់ស្បូនសំដៅដល់ការធ្លាក់ស្បូនមួយផ្នែក ឬទាំងស្រុងមកខាងក្រៅ។ ការធ្លាក់ស្បូនត្រូវបានបែងចែកជា ២ ប្រភេទ គឺ ការលៀនផ្លូវរួមសង្វាស់ (Vaginal Prolapse) និង ការធ្លាក់ស្បូន (Uterine Prolapse)។ បញ្ហាលៀនផ្លូវរួមសង្វាស់ច្រើនកើតនៅពេលមេជិតដល់ថ្ងៃកើតកូន គឺនៅពេលដែលពោះរីកធំខ្លាំង។ ចំណែកឯការធ្លាក់ស្បូនទាំងស្រុងវិញច្រើនកើតឡើងភ្លាមៗបន្ទាប់ពីមេគោកើតកូនរួច ឬអាចច្រើនម៉ោងក្រោយកើតកូនរួច ហើយវាមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរជាងដែលតម្រូវឱ្យមានការជួយសង្គ្រោះបន្ទាន់។ ១. មូលហេតុ ២. វិធីព្យាបាល គេអាចជួយសង្គ្រោះសត្វបានតាម ២ វីធី គឺ (១) ដោយការរុញស្បូនចូលវិញ និង (២) ដោយវះកាត់ស្បូនចេញ។ ការរុញស្បូនចូលវិញជាជម្រើសដែលច្រើនអនុវត្តទូទៅ រីឯវិធីដោយវះកាត់ត្រូវបានគេអនុវត្តតែក្នុងករណីស្បូនមានសភាពរបួស ដាច់រហែក និងចេញឈាមច្រើនដែលវិធីនេះត្រូវធ្វើដោយបសុពេទ្យជំនាញប៉ុណ្ណោះ។ ២.១ វិធីព្យាបាលដោយរុញស្បូនចូលវិញ៖ បញ្ហាគោធ្លាក់ស្បូនអាចធ្វើឱ្យសត្វស្លាប់បាន និងអាចពិបាកព្យាបាលដោយខ្លួនឯង ហើយជាញឹកញាប់ ត្រូវតាមបសុពេទ្យមកព្យាបាល។ ម្យ៉ាងទៀត មេគោដែលធ្លាប់ជួបបញ្ហាធ្លាក់ស្បូននេះហើយនឹងអាចជួបបញ្ហាក្ររកឈ្មោលឡើងវិញ ហើយអាចមានឱកាសធ្លាក់ស្បូនមកទៀតនៅពេលអនាគត ដូច្នេះម្ចាស់សត្វគួរពិចារណារលើមូលហេតុ នៃការធ្លាក់ស្បូន និងសម្រេចថាត្រូវរក្សាសត្វនោះទុក ឬត្រូវជម្រុះចេញជាការល្អ។ រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

មូលហេតុ និងវិធីព្យាបាលបញ្ហាគោធ្លាក់ស្បូន Read More »

តើមេគោរលូតកូនបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ?

មេគោរលូតកូនគឺជាបញ្ហានិងក្ដីបារម្ភមួយនៅក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វ ព្រោះវាធ្វើឱ្យអ្នកចិញ្ចឹមខាតបង់ពេលវេលា និងថវិកា ជាពិសេសប៉ះពាល់ទៅដល់សុខភាពសត្វដែលអាចធ្វើឱ្យសត្វអារ និងអាចចម្លងជំងឺទៅសត្វដទៃទៀតបាន។ បញ្ហារលូតកូននេះអាចបណ្តាលមកពីកត្តាធំៗពីរគឺ (១) ជំងឺឆ្លង និង (២) មូលហេតុផ្សេងៗដែលមិនមែនដោយសារជំងឺឆ្លង។ ១. រលូតបណ្តាលមកពីជំងឺឆ្លង  ២. រលូតបណ្តាលមកពីមូលហេតុផ្សេងៗមិនមែនជំងឺឆ្លង រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

តើមេគោរលូតកូនបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ? Read More »

ជំងឺបូសខ្យល់គោ៖ រោគសញ្ញា និងការព្យាបាល

លក្ខណៈជំងឺ រោគសញ្ញា ការចាក់វ៉ាក់សាំង ការព្យាបាល រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក​ អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

ជំងឺបូសខ្យល់គោ៖ រោគសញ្ញា និងការព្យាបាល Read More »

តើមេគោរកឈ្មោលស្ងាត់ត្រូវដោះស្រាយបែបណា?

ជាធម្មតា គោរកឈ្មោលមានបង្ហាញសញ្ញា និងអាការៈច្បាស់ៗងាយសង្កេតដឹង ដូចជា៖ ឡើងពាក់គោដទៃ, ប្រដាប់ភេទរីក, មានធ្លាក់ទឹករំអិល, ស្រែករោទ៍, ឆ្លេឆ្លា, អន់ចំណី, ឈរនឹង។ល។ ដោយឡែក មានសត្វខ្លះរកឈ្មោលស្ងាត់ គឺមិនបង្ហាញអាការៈទាំងនេះឡើយ ដែលធ្វើឱ្យការកំណត់ពេលវេលាបង្កាត់មានការលំបាក។ ករណីនេះជាបញ្ហាធំមួយសម្រាប់អ្នកចិញ្ចឹមគោជាច្រើន ព្រោះវាធ្វើឱ្យម្ចាស់សត្វខាតពេលវេលា និងថវិកា ដោយមិនបានដឹងថាគោខ្លួនរកឈ្មោល ឬសង្ស័យថារកឈ្មោល ប៉ុន្តែបង្កាត់មិនជាប់។ គោរកឈ្មោលស្ងាត់នឹងមិនបង្ហាញសញ្ញាច្បាស់លាស់ឡើយ ដោយគ្រាន់តែអាចមានប្រដាប់ភេទរីកបន្តិច ឬមានចេញទឹករំអិលបន្តិចបន្តួច។ បញ្ហានេះច្រើនកើតលើមេក្រមុំ, សត្វចិញ្ចឹមបង្ខាំងក្នុងក្រោល ឬសត្វដែលចិញ្ចឹមមានតែម្នាក់ឯង។ សត្វរកឈ្មោលស្ងាត់ ពិបាកសង្កេតដឹងនឹងភ្នែក ពិបាកបង្កាត់ឱ្យជាប់ជាងសត្វធម្មតា និងត្រូវព្យាយាមដោះស្រាយ។ មូលហេតុចម្បង៖ ដំណោះស្រាយ៖ រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

តើមេគោរកឈ្មោលស្ងាត់ត្រូវដោះស្រាយបែបណា? Read More »

របៀបចាក់ថ្នាំគោ-ក្របី ឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេស

ការជ្រើសរើសខ្នាតម្ជុល ការរៀបចំមុនចាក់ គន្លឹះក្នុងការចាក់ថ្នាំ រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

របៀបចាក់ថ្នាំគោ-ក្របី ឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេស Read More »

ជំងឺដុំពកស្បែកគោ-ក្របី និងវិធីព្យាបាល

ជំងឺដុំពកស្បែកគោ-ក្របី ឬ ឡាំពីស្គិន Lumpy Skin Disease (LSD) បានក្លាយជាការគម្រាមកំហែងថ្មីមួយក្នុងវិស័យចិញ្ចឹមគោ-ក្របីនៅតំបន់អាស៊ីក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ជំងឺនេះត្រូវបានប្រទះឃើញដំបូងបំផុតក្នុងប្រទេសហ្សាំប៊ីនៅឆ្នាំ 1929 និងតែងឃើញកើតមាននៅបណ្តាប្រទេសជាច្រើនទៀតក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2012 មក គេឃើញជំងឺនេះមានកើតនៅតាមបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា និងអ៊ឺរ៉ុបភាគអាគ្នេយ៍។ នៅឆ្នាំ 2019 ជំងឺដុំពកស្បែកត្រូវបានរាយការណ៍ថាបានផ្ទុះនៅប្រទេសចិន ហើយក្រោយមកទៀត បានឆ្លងដល់ប្រទេសវៀតណាមកំឡុងចុងឆ្នាំ 2020។ ក្រោយមក វាបានបន្តរីករាលដាលក្នុងប្រទេសថៃចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ 2021 និងបានផ្ទុះឆ្លងរាលដាលនៅប្រទេសកម្ពុជាចាប់តាំងពីកំឡុងពាក់កណ្តាលឆ្នាំ 2021។ លក្ខណៈទូទៅ ជំងឺឡាំពីស្គិនគឺជាជំងឺដុំពកនៅលើស្បែកបង្កដោយប្រភេទវីរុស Poxviridae ដែលមានសត្វល្អិតជញ្ជក់ឈាមជាភ្នាក់ងារចម្លងរោគ ដូចជា មូស, រុយបឺតឈាម, របោម, និងដង្កែជាដើម ធ្វើឱ្យវាជាជំងឺដែលមានលក្ខណៈឆ្លងរាលដាលរហ័ស និងពិបាកគ្រប់គ្រងការរាតត្បាត។ អត្រាសត្វឈឺនៅពេលមេរោគចូលមានពី 5-45% ហើយអត្រាសត្វឈឺស្លាប់ទាបក្រោម 10% ប៉ុន្តែវាធ្វើឱ្យខាតបង់សេដ្ឋកិច្ច, ខាតបង់ផលិតកម្ម, ខូចស្បែក និងបាត់បង់សោភ័ណភាពសត្វ។ ការស្លាប់ច្រើនកើតលើកូនគោដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ។ រោគសញ្ញា វិធានការការពារ វិធីព្យាបាល រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក អ្នកឯកទេសបសុសត្វ

ជំងឺដុំពកស្បែកគោ-ក្របី និងវិធីព្យាបាល Read More »

error: រក្សាសិទ្ធិ © អូប៊ី ឡាយស្តុក! ហាមថតចម្លង!